فناوری در یادگیری مشارکتی چه استفاده‌ای دارد؟

مقدمه

یادگیری مشارکتی یکی از روش‌های مؤثر آموزشی است که در آن دانش‌آموزان به‌طور فعال در فرآیند یادگیری درگیر می‌شوند و به‌طور گروهی با یکدیگر همکاری دارند. در این روش، یادگیری از طریق تبادل اطلاعات، حل مسائل مشترک و هم‌افزایی تجربه‌های مختلف صورت می‌گیرد. تاثیرپذیری بالای دانش‌آموزان از گروه دوستان و همسالان یکی از بازوهای قدرت در این روش است. با پیشرفت فناوری‌های آموزشی، می‌توان این روش را با ابزارها و منابع دیجیتال غنی‌تر کرد. کما اینکه بومیان عصر تکنولوژی از این رویکرد اسقبال خواهد کرد. استفاده از فناوری در یادگیری مشارکتی می‌تواند به‌طور چشم‌گیری تجربه یادگیری را بهبود بخشد و مهارت‌های همکاری، ارتباطی و حل مسئله را در دانش‌آموزان تقویت کند.

در این مقاله، به بررسی نحوه استفاده از فناوری در یادگیری مشارکتی، مزایای آن و چگونگی پیاده‌سازی آن در مقاطع مختلف تحصیلی خواهیم پرداخت.

مزایای استفاده از فناوری در یادگیری مشارکتی

1. تقویت همکاری و تعامل:

   فناوری ابزارهایی مانند پلتفرم‌های آنلاین و نرم‌افزارهای گروهی فرصتی را در اختیار دانش‌آموزان قرار می‌دهد که به‌راحتی ارتباط برقرار کنند، پروژه‌های مشترک انجام دهند و به‌طور مؤثری در گروه‌های مجازی همکاری کنند. آن‌ها استفاده‌های هدفمند از ارتباطات مجازی را لمس خواهند کرد و از این طریق الگوی استفاده صحیح از شبکه‌های اجتماعی برایشان مستتر باقی نمی‌ماند.

2. افزایش دسترسی به منابع آموزشی:

   میلیون‌ها محتوای آموزشی و ساعت‌ها ویدیوهای مرتبط با موضوعات مختلف درسی در فضای مجازی وجود دارد. محتواهایی که می‌توانند کاربست آموزش را در زندگی هویدا کنند و حتی در این عرصه طنازی و سرگرمی داشته باشند. فناوری دسترسی به منابع آموزشی غنی، مانند ویدئوها، مقالات آنلاین، کتاب‌های الکترونیکی و نرم‌افزارهای تعاملی را فراهم می‌کند. این منابع می‌توانند به دانش‌آموزان کمک کنند تا مفاهیم را به‌طور عمیق‌تری درک کنند و به‌طور مشترک بر روی حل مسائل کار کنند.  پیشنهاد می‌شود تکالیفی ارائه کنیم تا این شیوه استفاده از فناوری در بطن زندگی قرار گیرد، هرچند در این راستا باید هماهنگی عمیقی بین مدرسه و اولیا وجود داشته باشد. شما چه فکر می‌کنید؟

3. ایجاد انگیزه بیشتر:

   استفاده از فناوری می‌تواند به‌ویژه برای نسل جوان جذاب باشد و آن‌ها را به یادگیری بیشتر ترغیب کند. بازی‌ها، اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزارهای آموزشی تعاملی می‌توانند در تقویت انگیزه مشارکت دانش‌آموزان نقشی اساسی ایفا کنند. در این صورت نیاز نیست کودکان و نوجوانان را از فناوری دور نگه داریم بلکه فرهنگ ساختارمندی در اختیارشان قرار می‌دهیم تا به بهترین روش از آن در راستای اهداف آموزشی استفاده کنند و به عنوان الگوی ذهنی در مسیر زندگی‌شان جای‌گیری کند.

4. ارزیابی و پیگیری بهتر:

   ابزارهای فناوری این امکان را می‌دهند که پیشرفت دانش‌آموزان را در طول پروژه‌های گروهی پیگیری، رصد و ثبت بشوند، بازخورد فوری و دقیق‌تری در اختیار فرد به فرد دانش‌آموزان، خانواده‌ها و مدرسه ارائه شود. معلمین عزیز می‌توانند با استفاده از فناوری نتیجه پروژه‌های یادگیری مشارکتی را منظم‌تر و در دسترس‌تر بایگانی کند.  و از این طریق یادگیری دانش‌آموزان را به‌طور مؤثری ارزیابی کنند.

5. گیمیفیکیشن(بازی‌وار سازی) قوی‌تر:

ابزارهای مهیج و متنوعی از انواع بازی‌وار سازی در فضای فناوری آموزشی در دسترس هستند. این ابزارها عموما به صورت رایگان و در قالب‌های از پیش طراحی شده هستند. از این سایت‌ها می‌شناسید؟ معلمین می‌توانند از این ظرفیت در تمامی مراحل پداگوژی استفاده کنند. مثلا فناوری در یادگیری مشارکتی از طریق بازی‌وار سازی به جذابیت کلاس و تمایل دانش‌آموزان به مشارکت کمک شایانی خواهد کرد.

روش‌های اجرایی استفاده از فناوری در یادگیری مشارکتی

1. پلتفرم‌های همکاری آنلاینپلتفرم‌های آنلاین مانند Google Classroom, Edmodo، الوکام و نیما و… ابزارهایی قدرتمند برای مدیریت پروژه‌ها و تعاملات گروهی هستند. این پلتفرم‌ها به دانش‌آموزان امکان می‌دهند که منابع آموزشی را به اشتراک بگذارند، اسناد را ویرایش کنند و بازخوردهایی فوری دریافت کنند.
   • روش اجرا:
     معلم می‌تواند یک پروژه گروهی را تعریف کند و دانش‌آموزان را به گروه‌های کوچک تقسیم کند. هر گروه می‌تواند با استفاده از پلتفرم آنلاین پروژه خود را آغاز کرده و تمام مراحل، گفتگوها، محتواها و… را به اشتراک بگذارد. به‌عنوان مثال، در یک پروژه زیست‌شناسی، دانش‌آموزان می‌توانند با استفاده از Edmodo در هرگروه نتیجه تحقیقات، مکالمات و محتواها را آرشیو و ویرایش کنند. سپس با معلم به بررسی آن‌ها بپردازند. در نهایت نتیجه را به صورت آنلاین با استفاده از تخته سیاه یا اشتراک گذاری صفحه به دیگران ارائه دهند.

   • مثال عملی:

     مقطع پیش‌دبستانی: معلم می‌تواند از ابزارهای تصویری مانند educreations برای نمایش تصاویر مختلف و تشویق دانش‌آموزان به همکاری در ایجاد یک گالری آنلاین و اضافه کردن جزئیات به آن استفاده کند.
     مقطع دبستان: استفاده از الوکام برای همکاری در تهیه یک ارائه گروهی در مورد یک موضوع درسی مانند تاریخ یا علوم می‌تواند موثر باشد. در چنین بستری اعضا قادر خواهند بود جلسه بگذارند، آن را ضبط کنند و مستندات هم را ببینند.
     مقطع متوسطه اول و دوم: استفاده از Trello برای مدیریت پروژه‌های بزرگ‌تر و تقسیم کار بین اعضای گروه. دانش‌آموزان می‌توانند وظایف خود را به صورت دیجیتال پیگیری کنند.

2. بازی‌های آموزشی آنلاینبازی‌ها ابزارهای قدرتمندی برای جذب دانش‌آموزان و ارتقاء مهارت‌های گروهی و حل مسئله هستند. ابزارهایی مانند Kahoot! و الوکام به معلمان این امکان را می‌دهند که بازی‌های تعاملی طراحی کنند که در آن دانش‌آموزان به‌طور گروهی در پاسخ به سوالات یا حل مسائل رقابت می‌کنند.
   • روش اجرا:
     معلم می‌تواند یک بازی آموزشی مرتبط با موضوع درس ایجاد کند که به‌صورت گروهی انجام شود. این بازی‌ها می‌توانند رقابتی یا همکاری محور باشند و به دانش‌آموزان کمک کنند تا مفاهیم درسی را به‌طور جذاب‌تری یاد بگیرند. شما چه نوع بازی‌هایی را ترجیح می‌دهید؟

   • مثال عملی:

     مقطع پیش‌دبستانی: استفاده از بازی‌های تصویری و انیمیشنی برای تقویت مهارت‌های زبان‌شناختی.
     مقطع دبستان: استفاده از Kahoot! برای ایجاد یک مسابقه گروهی درباره درس علوم یا ریاضی.
     مقطع متوسطه اول و دوم: استفاده از الوکام برای تقویت واژگان و مفاهیم درسی به‌صورت گروهی و تعاملی.

3. تولید محتوای ویدئویی گروهیابزارهایی مانند Adobe Spark یا iMovie به دانش‌آموزان این امکان را می‌دهند که به‌صورت گروهی و با استفاده از تصاویر، ویدئوها و صداها محتوای آموزشی تولید کنند. این روش نه تنها به تقویت مهارت‌های همکاری می‌پردازد بلکه به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا مفاهیم را به‌طور عمیق‌تری درک کنند. نمونه بومی معرفی کنید.
   • روش اجرا:
     معلم می‌تواند از دانش‌آموزان بخواهد که یک ویدئوی آموزشی درباره یک موضوع خاص ایجاد کنند. این پروژه می‌تواند شامل تحقیق، مصاحبه با یکدیگر و به‌کارگیری فناوری برای تولید محتوا باشد.

   • مثال عملی:

     مقطع پیش‌دبستانی: ایجاد یک ویدئو ساده با استفاده از تصاویر برای معرفی حیوانات یا گیاهان مختلف.
     مقطع دبستان: تولید یک ویدئوی داستانی درباره یک موضوع علمی مثل یک اختراع یا زندگینامه یک فرد شاخص.
     مقطع متوسطه اول و دوم: تولید ویدئوی مستند یا فیلم کوتاه درباره یک موضوع پژوهشی، مانند تغییرات اقلیمی یا مشکلات محیط‌زیست.

نتیجه‌گیری

استفاده از فناوری در یادگیری مشارکتی یک روش مؤثر و جذاب است که می‌تواند به‌طور چشمگیری به تقویت همکاری گروهی، مهارت‌های ارتباطی، حل مسئله و تفکر انتقادی دانش‌آموزان کمک کند. مثل یک معجزه! این روش علاوه بر این که دانش‌آموزان را در فرآیند یادگیری فعال‌تر می‌کند، به آن‌ها این امکان را می‌دهد که از ابزارهای دیجیتال برای ایجاد محتوای مشترک و یادگیری عمیق استفاده کنند. از پلتفرم‌های آنلاین گرفته تا بازی‌های آموزشی و تولید محتواهای ویدئویی، هر یک از این ابزارها می‌توانند به معلمان کمک کنند تا کلاس‌هایی پویا، تعاملی و مؤثرتر ایجاد کنند.